تاثیرات اجتماعی قرص اکستازی

قرص اکستازی از دسته آمفتامین‌های جایگزین بوده و دارای خواص

 توهم زایی و تحریک است. این قرص‌ها هیچ مورد مصرف درمانی ندارند.

این فرآورده که در بین جوانان به نام قرص‌های شادی آور (اکس) مشهور

شده است، به رنگهای قهوه‌ای ، صورتی ، سبز و شفاف

درمهمانی‌های شبانه به منظور ایجاد سرخوشی کاذب مورد استفاده

قرار می‌گیرد. قرص اکستازی از موادی به نام آمفتامین‌ها ساخته

می‌شود.

آمفتامین‌ها گروهی از مواد محرک مغزی هستند که معمولا به شکل

پودر سفید رنگ و گاهی سفید متمایل به قهوه‌ای روشن یا سفید

مشاهده می‌شود. انواع آمفتامین‌ها دارای مصارف طبی هستند و تحت

نظارت کامل پزشک در مواردی چون افسردگی‌ها ، اختلالات پرتحرکی ،

کم توجهی به کودکان و حمله‌های خواب مورد استفاده قرار می‌گیرند

که در بعضی موارد برای ایجاد حالت سرخوشی توسط دانش آموزان ،

دانشجویان و رانندگان مورد سوء مصرف قرار می‌گیرند.

آثار اکستازی

آثار این دارو معمولا بعد از گذشت 30 تا 60 دقیقه از مصرف دارو شروع

می‌شود و در عرض دو تا چهار ساعت به حداکثر می‌رسد و این

 سرخوشی تا چند ساعت باقی می‌ماند. بعد از شادی و سرخوشی

اثری باقی نمی‌ماند و فرد مصرف‌کننده احساس افسردگی و بیهودگی

می‌کند. بعد از مصرف فرد دچار احساس شادی و آرامش کاذب ،

اضطراب ، افسردگی ، تحریک پذیری ، اختلال حافظه ، احساس نزدیکی

و صمیمیت با دیگران ، ترس ، خشکی دهان ، قفل شدن چانه ،

بی‌خوابی و افزایش انرژی و کاهش اشتها و در بعضی مصرف‌کنندگان

عدم ثبات روانی ، بیقراری و تهوع و استفراغ و جنون و در مصارف ممتد

و طولانی دچار توهم و دوره‌های بازگشت توهم می‌شود.

آمار مربوط به مصرف‌کنندگان مواد شادی آور

تاریخ ساخت اولین قرص‌های شادی‌بخش (روان گردان) سال 1912 بود.

در حال حاضر حدود 214 میلیون نفر در جهان معتاد هستند که از این

تعداد 15 میلیون نفر معتاد به مواد مخدر (هروئین ، مرفین ، حشیش

و...) و بقیه معتاد به مواد روان گردان می‌باشند. در انگلیس 800 تا 2

میلیون نفر و در آمریکا 2 میلیون نفر براساس تحقیقی که انجام دادند در

سال 1991 بین دانشجویان آمریکا 1 درصد مصرف کننده این مواد بودند

که این تعداد در سال 2002 به 9.9 درصد افزایش یافت.

ظرف یکسال اخیر در هلند (آمستردام) تعداد مصرف کنندگان این مواد از

 0.7 درصد در سال 1990 به 3.6 درصد در سال 2001 رسید. این مواد

اکثرا در لابراتورهای غیر قانونی با کیفیت خیلی پایین (ناخالصی زیاد)

تولید می‌شود. در آمریکا در سال 1991 ، 500 لابراتوار و در سال 2001 ،

 7500لابراتوار به ساخت این مواد مشغول بودند.

آیا در ایران حکم قضایی برای مقابله با مصرف یا فروش

قرص‌های روان گردان وجود دارد؟

در 20 سال پیش در ایران چون این گونه مواد اعتیادآور رایج نبود، در قانون

نیز اشاره‌ای به آن نشده بود. اما با رواج این مواد و تبدیل شدن آن به

یک معضل اجتماعی قانون گذاران نیز به این مساله توجه کردند. از

جمله در مصوبه‌ای که اعلام شد، (در تاریخ 24/7/83) لیستی از مواد نام

برده شده و بندهایی مطرح گردید. از جمله بندهای آن این است.

    * برای ساختن ، حبس دائم.

    * برای فروختن یا به معرض فروش گذاشتن حبس جنایی درجه 1 ،

از 3 تا 15 سال

    * نگهداری یا حمل غیر مجاز بیش از 10 گرم حبس جنایی درجه 1 ،

 3 تا 15 سال

    * نگهداری یا حمل غیر مجاز 10 گرم یا کمتر حبس جایی درجه 2 ،

 2 تا 10 سال

چگونگی مقابله جوامع با مصرف قرصهای روان گردان

با اینکه شروع و شیوع این مواد از کشورهای غربی بوده، و از آنجا به

کشورهای شرقی کشیده شده، غرب برنامه‌های پیشگیری از مصرف

را برای مردم خود چنان اجرا می‌کند که موجب کاهش شدید مصرف در

این کشورها شده . مثلا در آمریکا از سال2001 تا 2003 میزان مصرف53

درصد کاهش یافته‌است. مصرف این مواد در یعضی کشورها نظیر

بلژیک  و هلند آزاد بوده و در برخی دیگر نظیر آمریکا ممنوع می‌باشد. از

سال1993 تا 2000 ، 5500 کیلوگرم از این مواد در دنیا کشف شده

است.

مبارزاتی که در جامعه ما علیه مواد مخدر و از جمله نوع جدید و به

مراتب بسیار خطرناک‌تر آن (قرصهای اکستازی) صورت می‌گیرد، بیشتر

در حد انهدام مواد و یا آگاه سازی از مشکلات ایجاد شده پس از مصرف

است. غافل از اینکه یکی از راهکارهای قابل توجه که باید بر روی آن

سرمایه گذاری کرد، فرهنگ سازی در این زمینه و در نتیجه پیشگیری از

این مشکل است. اینکه ریشه‌یابی شود، چرا بعضی از افراد جامعه ما

که اکثرا جوان نیز هستند، به قرص‌های شادی‌آور روی می‌آورند؟ چرا

حتی با آگاهی از مشکلات پس از مصرف ، باز گرایش بسیار بالایی

برای استفاده از آنها وجود دارد؟

چرا مردم به ویژه جوانان به مصرف چنین موادی روی می‌آورند؟ 

    * یکی از عاملهای مهم در این مورد ، عدم آگاهی کافی و کامل

مصرف کنندگان از این مواد (مخصوصا قبل از مصرف) است. چنانکه در

یک تحقیق انجام شده از مصرف کنندگان ، در پاسخ به این پرسش که

 قبل از شروع مصرف چه اطلاعاتی در این زمینه داشتید؟

    * 70 درصد مصرف کنندگان گفته اند: شنیده بودم که شادی آور و

 انرژی زاست.

    * فقط 28 درصد گفته‌اند که: می‌دانستیم اعتیاد آور است.

عوامل دیگری که به نظر می‌رسد در حال حاضر در گرایش افراد

  مخصوصا نوجوانان و جوانان به مصرف مواد شادی آور نقش

اساسی دارند

    * بیکاری جوانان

    * عدم برنامه و انگیزه کافی برای زندگی

    * عدم تحرک و جنب و جوش کافی برای تخلیه شدن انرژی جوان

    * اشتیاق برای درک حالتی متفاوت از زندگی روزانه

    * عدم مهارت نه گفتن در نوجوانان و جوانان.

    * عدم اعتماد به نفس.

    * افسردگی و دلزدگی از زندگی

    * عدم مهارتهای عملی برای اشتغال و برای زندگی

    * فرار لحظه‌ای از زیر بار مشکلات و ناراحتیها و کمبودهای عاطفی

آیا می‌توان از مصرف موادشادی آور (جنون آور) در کشور

 جلوگیری کرد؟

برای مقابله با این معضل که دامنگیر جوانان و خانواده‌ها شده است،

 اگر بخواهیم با روشهای معمولی جلوی مبادله و مصرف این مواد

را بگیریم (همانند راههای مبارزه با مواد مخدر) راه به جایی نخواهیم

 برد، چرا که این مواد از مرز بخصوصی وارد کشور نمی‌شوند. بلکه از

 کشورهای مختلف و از طرق گوناگون وارد کشور ما می‌شوند و نیز به

سهولت در آزمایشگاههای کوچک و حتی خانگی ساخته شده و عرضه

  می‌شوند و بر خلاف مواد مخدر که از فرد به فرد منتقل می‌شود، الگوی مصرف این مواد از گروه به گروه است. پس باید از منظر دیگر

 مشکل را حل کرد. 

چشم انداز بحث

چه کار کنیم و روی چه مداخلاتی کار کنیم تا مثلا 6 ماه بعد مقدار

مصرف 20 درصد کمتر شود، یا مثلا یکسال بعد تعداد مصرف کنندگان

نصف شود؟ یک راهکار عمده و مهم در این زمینه ایجاد اعتماد به نفس

 در جوانان است. اینکه جوان به جایی برسد که بدون دست

 یازیدن به اینگونه مواد به لذتی که خواهان است برسد.

    * تغییر نوع نگاه به زندگی در ایران و نیز حل مشکلات اساسی

 جوانان نظیر مساله اشتغال جوانان ، و مساله ازدواج جوانان.

    * ایجاد و گسترش باشگاهها و مجتمعهای ورزشی و تفریحی

برای دختران و پسران

    * آموزش مهارتهای فنی و عملی برای اشتغال

    * ایجاد و گسترش زمینه‌های تحقیق و پژوهش ، تا جوان وقت و

انرژی خود را به جای هدر دادن در چنین راههایی ، صرف آموختن و

آموزش دیگران کند و به جایگاه اجتماعی و شخصیتی که گاه برای پر

 کردن خلاء آن به راههای دیگر روی می‌آورد برسد. 

اکستازی

اکستاسی یک داروی روان‌گردان مصنوعی با دو خاصیت تحریکی شبه آمفتامین و توهم‌زای شبه LSD است. نامهای خیابانی این ماده XTC قرص شادی ، عشق و آتش فرشته می‌باشند. فرمول شیمیایی آن متیلن ‌دی‌اکسی ‌متامفتامین یا بطور مخفف MDMA است. این ماده برای سیستم عصبی سمی بوده و در دوزهای بالا قادر است درجه حرارت بدن را خیلی سریع افزایش دهد که منجر به تخریب عضلات ، کلیه و سیستم قلبی عروقی خواهد شد.

تولد اکستازی

اولین بار این مواد در سال 1914 توسط کشور آلمان ساخته‌شد و به عنوان کم کردن اشتها در جنگ جهانی دوم بر روی سربازان مورد امتحان قرار گرفت. در سال 1985 در کشور هلند به عنوان ضد‌‌ افسردگی استفاده گردید. همچنین ماده‌ای دیگر به عنوان توان‌زا به آن افزوده شده و با نام ایکس‌ستیو وارد خاورمیانه و ایران گردید بعد به دلیل اینکه بازار خوبی پیدا نکرد، روان گردان نامگذاری شد ولی باز هم در بین جوانان بازاری پیدا نکرد در نتیجه برای اینکه جوانان هم به این سمت و سیاق کشیده شوند ، نام شادی آور یا شادی بخش بدان نهادند.

اشکال مواد شادی آور

قرص و کپسول ، آنهایی که از خارج از کشور وارد می‌شوند دارای شکل و رنگ هستند، اما آنهایی که در ایران ساخته می‌شوند فاقد رنگ و شکل خاص هستند و اگر انگشت بر روی قرص‌ها بکشیم و رنگ آنها برود آن موقع می‌فهمیم که آنها قرص اکستازی هستند. به صورت مایع ، به صورت پودری ، به صورت آدامس ، به صورت خوراکی موجود می‌باشد.

مقایسه مواد مخدر و قرص‌های اکستازی

• هروئین 7 هزار سال قبل هرگونه که کشف شد الان هم همانگونه است اما این قرص‌ها در عرض 2 سال درایران 200 نوع بود الان تبدیل به بیش از1500 نوع شده است و تنوع شکلی پیدا کرده است.
  
• مزه سایر مواد اعتیادآور ، همچون فلفل تند است ، ولی قرص‌های اکستازی مزه ندارد.
  
• هر کس یکبار قرص اکستازی مصرف کند کاملا وابستگی روانی پیدا می‌کند و اگر یک بار مصرف کند 4 الی 7 ساعت اثرش نمی‌رود.
  
• محل ورود و خروج مواد مخدر به کشور مشخص است اما قرص‌های اکستازی بعضا در خانه همسایه‌مان ساخته می‌شود و اصلا محل ورود و خروجش به کشور مشخص نیست.
  
• اثر این قرص‌ها تا نیم ساعت در بدن معلوم نمی‌شود.مدت اثرش 4 ساعت است و بعد از آن کم می‌شود و در عرض 12 ساعت اثرش کاملا از بدن خارج می‌شود.

تأثیرات اکستاسی بر سلامتی (عوارض مصرف مواد جنون آور )

تحقیقات انجام شده با استفاده از تصویربرداری مغز از انسان نشان داده‌است که MDMA در مغز به سلولهای عصبی که با واسطه شیمیایی سروتونین عمل می‌کنند آسیب می‌رساند. واسطه شیمیایی سروتونین نقش مهمی در تنظیم خلق ، پرخاشگری ، فعالیت جنسی ، خواب و حساسیت به درد ایجاد می‌کند.


بسیاری از استفاده کنندگان از MDMA با عوارضی مشابه عوارض کوکائین و امفتامین به قرار ذیل روبرو خواهند شد :
• مشکلات روانشناختی مانند تیرگی شعور ، افسردگی ، مشکلات خواب ، اضطراب شدید و بدگمانی در طی مصرف و گاهی اوقات هفته‌ها بعد از استفاده از MDMA.


• علائم جسمانی مانند سفتی عضلانی ، سایش غیرارادی دندانها ، تهوع ، تاری دید ، حرکت سریع چشمها ، سنکوپ و احساس لرز و تعریق


• افزایش ضربان قلب و فشار خون خطری ویژه برای افرادی با بیماریهای قلبی عروقی.


• مشاهده شده است افرادی که پس از مصرف MDMA دچار ضایعات پوستی شبه آکنه (جوش) می‌شوند در معرض عوارض جانبی شدیدی مانند تخریب بافت کبد در صورت تداوم مصرف خواهند بود.

تحقیقات اخیر نشان داده اند که استفاده از MDMA به موجب تخریب دائمی بخشهایی از مغز که مرتبط با تفکر و حافظه می‌باشند خواهد‌ شد. MDMA دارای ساختار و اثراتی مشابه متامفتامین می‌باشد که نشان داده شده موجب تخریب نورونهای حاوی دوپامین می‌شود تخریب اینگونه سلولها موجب مشکلات حرکتی مشابه پارکینسون خواهد شد.

قرص‌های اکستازی دارای ناخالصیهای فراوان و مواد خطرناک همچون ترکیبات آمفتامین ، LSD ،‌ فنیل پروپانول آمین و ... است ، این ناخالصیها باعث توهم زایی در مصرف کنندگان می‌شود. مصرف این قرص‌ها سبب ایجاد بیماریهای قلبی، کلیوی و ریوی شده و قطع یکباره آن پس از استفاده طولانی مدت عوارضی همچون افسردگی شدید، ضعف حافظه و علائم شبیه سرماخوردگی را به همراه می‌آورد. این دارو معادل مواد اعتیاد آور کوکائین،‌ هروئین و مورفین است.

همچنین، قرصهای اکستازی سبب افزایش انرژی شده و مصرف هر نوبت آنها می‌تواند باعث مصرف ذخیره سروتونین مغز شود، بنابراین به دلیل اینکه جهت ذخیره مجدد این هورمون حدود 15 روز به طول می‌انجامد افراد در این مدت دچار افسردگی حاد می‌شوند. شرایط بدنی هر شخصی متفاوت با دیگری است . در نتیجه عوارضی که در بدن اشخاص مختلف در اثر صرف این مواد ایجاد می‌گردد ، متفاوت از عوارض شخص دیگر است.

• در مدت زمان اثر آن، سر شخص (مصرف کننده ) به صورت غیر ارادی تکان می‌خورد.
• بعد از اتمام اثر آن ، بدن را لرزشی فرا می‌گیرد و فرد ناخودآگاه شروع به لرزیدن می‌کند.
• تشنج
• اقدام به خودکشی یا دیگر کشی
• مرگ. (مرگ در اثر واکنش بدن نسبت به این مواد و عدم قبول آن ، یا مرگ در اثر حوادثی که به خاطر از دست دادن موقت توانایی ذهن و به عبارتی در حالت توهم بودن برای شخص رخ می‌دهد.)

• احساس عطش شدید
• خستگی مفرط
• گرفتگی رگ گردن و پشت
• هیجان زیاد
• خواب مفرط
• دیابت
• صرع
• آسم

چرا بعد از مصرف قرص‌های شادی‌آور احساس توهم و از خودبی‌خود شدن بروز می‌کند؟

مواد روان گردان ( یا به اصطلاح رایج شده ، شادی آور) تاثیر مستقیم بر روی سلولهای مغز دارند. بدین صورت که باعث افزایش حجم سلولهای مغزی می‌شوند. سلولهای مغزی که هر کدام فایلی از اطلاعات گوناگون هستند، در اثر افزاش حجم به هم نزدیک و نزدیکتر شده و باهم تماس پیدا می‌کنند. در نتیجه این رویداد ، اطلاعات هرکدام از این سلولها با اطلاعات سلولهای دیگر ادغام شده و موجب بروز مشکل ادراکی برای شخص مصرف کننده می‌گردد.

به عنوان مثال، سلولی که حاوی اطلاعات راجع به یک لیوان آب است با سلولی که حاوی اطلاعات راجع‌ به دریاست مخلوط شده ، در نتیجه شخص یک لیوان آب را ، دریا تصور کرده و می‌خواهد شیرجه رفته و در آن شنا کند. یا یک آدم چاق را سیبی تصور کرده می‌خواهد با چاقویی آن را قارچ قارچ کرده و بخورد